|
owocnik
Kapelusz biały do szarawo-białego; 25-100(150) mm, półkulisty, potem wypukły z podwiniętym brzegiem, w końcu rozpostarty i zwykle nieregularnie pofałdowany; powierzchnia gładka, aksamitna, delikatnie oszroniona.
Trzon biały, 35-80(120) x 8-20 mm, cylindryczny, podstawa zwężająca się i zrośnięta w wiązkę, powierzchnia matowa, podłużnie włókienkowata, u góry oprószona; trzony kilkunastu sąsiednich owocników są zrośnięte podstawami, czasami zrośnięte są także i kapelusze.
Pileus white to grey-white; 25-100(150) mm, hemispherical, later convex with incurved margin, finally plane and usually irregularly undulating; surface smooth, satiny, finely pruinose.
Stipe white, 35-80(120) x 8-20 mm, cylindrical, base tapering and caespitose, surface dull, longitudinally fibrillose, in apex pruinose; stipes of a dozen or so neighbouring sporocarps fused at bases, sometimes also fused caps.
zarodniki
Wysyp zarodników biały. Zarodniki elipsoidalne, gładkie, hialinowe, z kropelkami, 5.5-7 x 3-4 µm.
Spore print white. Spores ellipsoid, smooth, hyaline, with drops, 5.5-7 x 3-4 µm.
występowanie
Jest w czekliście. [105]
Pospolity. Owocniki wyrastają od późnego lata do jesieni, zwykle w liczących kilkanaście owocników wiązkach, w lasach liściastych i iglastych, często w parkach, ogrodach, na poboczach dróg, wśród trawy i roślinności zielnej, w wilgotnych miejsach.
Common, late summer-fall, clustered to cespitose in hardwood and coniferous forests, commonly in parks, gardens, on roadsides, embankments, among herbs or grass, in wet places.
jadalne czy trujące? 🟡
Obecnie ten gatunek należy uznać za niejadalny z uwagi na wątpliwości co do jego jadalności. Chodzi o to, że zwiera mutangenną substancję - liofilinę.[134]
Dawniej podawany jako grzyb jadalny, choć należało zbierać go mając dokładną wiedzą na temat wyglądu tego gatunku, choćby z obawy o możliwość pomylenia z białymi, bardzo trującymi lejkówkami (Clitocybe) - te zwykle rosną pojedynczo, nie w wiązkach.
Nowdays this species is treated as unedible. In some books treated as toxic, in others as good edible. One should be careful as there is possibility to mistake with deadly poisonous lejkówka (Clitocybe).
uwagi
Pokrojem, wiązkowym sposobem wzrostu przypomina kępkowca ciemnoszarego (Lyophyllum fumosum), ten jednak jest nie ma tak twardej skórki kapelusza i nie jest ona higrofaniczna lub słabo.
In habbit and clustered growth simillar to kępkowiec ciemnoszary (Lyophyllum fumosum) which has not so tought pileus cuticule and is not hygrophanous.
komentarz
Bardzo ciekawy komentarz o podblaszkach. Czytając proszę zwrócić uwagę na to, że kępkowiec ciemnoszary (Lyophyllum fumosum) w znanych mi źródłach jest podawany jako smaczny grzyb jadalny, kępkowiec białawy (Leucocybe connata) zaś ma niejasny status.
W latach siedemdziesiątych zauważyłem, że po parku ... mieszczącym się na terenach torfiastych (kiedyś prawdopodobnie rozlewisko Wisły), spacerują ludzie i wyjmują coś spomiędzy kęp trawy. Mój współpracownik wyjaśnił mi, że spacerowicze, a między innymi jego ojciec, zbierają grzyby. Nazywali je twardzioszkami. Pomału odkryłem te grzyby. Są trudne do odszukania. Laik nie znajdzie ich w trawach chyba, że trawy zostaną skoszone, a grzyby urosną tuż po koszeniu. Oczywiście wiedziałem od razu, że nie są to twardzioszki (niektórzy zbieracze nazywali je zresztą pieczarkami jesiennymi). Poszukiwania w atlasach nie od razu przyniosły rezultaty. Po raz pierwszy znalazłem je w stosunkowo niewielkim atlasie niemieckim. Ilustracje nie były fotografiami lecz kolorowymi rysunkami. Później znalazłem je także w innych atlasach. Moja zażyłość z podblaszkami w aspekcie kulinarnym rozpoczęła się od spróbowania tego grzyba w marynacie. Właśnie ojciec kolegi przynosił ogromne ilości podblaszków z łąk parkowych, a biedna matka była zmuszana do dalszej obróbki zbiorów. Grzyby były zrobione z dodatkiem cebulki i marchewki, i były wyśmienite. Zacząłem też chodzić po łąkach i z czasem poznałem wszystkie miejsca występowania podblaszka. Był to prezentowany przez Pana podblaszek zrosły. Nieco później dostrzegłem, że na tej samej łące występuje kępkowiec ciemnoszary (Lyophyllum fumosum). Oba gatunki opisane są w jednym z posiadanych przeze mnie atlasów, przy czym podblaszek zrosły uważany jest w nim za gorszy, a podblaszek przydymiony jako lepszy, oba oczywiście są jadalne. W zwiazku z tym, że już ponad 20 lat zbieram te grzyby ośmielam sie prosić o nadanie podblaszkowi zrosłemu miana grzyba jadalnego. W czeskim atlasie Pilata taki grzyb jest określany jako: "jedly a vytecny", czyli jadalny i wyśmienity. Jest więc ostatecznie (a nie tylko subiektywnie) tak, że podblaszek zrosły jest wspaniałym, smakowitym grzybem a podblaszek przydymiony jest grzybem gorszej jakości. Jak zresztą zawsze należy zbierać młode, krępe owocniki, starsze mają gorszy smak a i zapach jakiś taki bagienny. Podblaszki przydymione, wystepujące też w ogromnych kępach, są gorsze smakowo, takie łykowate. O ile wiem podblaszek zrosły jest także zbierany na łąkach w okolicach Puszczy Niepołomickiej (Szarów) gdzie grzyby te nazywa się jedynie w liczbie mnogiej: "jesionki". W moim parku ten grzyb kończy powoli egzystencję ponieważ wprowadzono do koszenia traktory i duże kosiarki, a torfowisko jest niestety podatne na niszczenie. W ostatnim roku zbierałem bardzo mało podblaszków. Ot tak na 10 - 15 słoików marynaty. Marynowany jest tak smaczny, że koledzy, których częstuję ( często zresztą) polują właśnie na podblaszki. Wspaniały jest kwaszony. Smakuje również duszony w śmietanie, a także smażony z jajkiem ( jajecznica z grzybami). Będzie mi ich brakowało bo widzę, że giną nieodwołalnie.
[Tadeusz Ruchlewicz]
ta strona być może używa ciasteczek (cookies), korzystając z niej akceptujesz ich użycie — więcej informacji