Tx: 1509
grzyby.pl

Lactarius torminosus (Schaeff.) Pers. [🔉 lak·tr·i·us *]

mleczaj wełnianka
autorzy i statusy taksonu są widoczne na szerszym ekranie 🛈
Lactarius torminosus (mleczaj wełnianka)
pokrój
Lactarius torminosus (mleczaj wełnianka)
Lactarius torminosus (mleczaj wełnianka)

opis

Lactarius torminosus (mleczaj wełnianka)
w zbliżeniu
Kapelusz ceglastoróżowy, mięsnoróżowy; 50-120(150) mm, płaski, w centrum wklęśnięty, z wiekiem do niemal lejkowatego; powierzchnia przylegająco filcowata, kłaczkowata; brzeg odstająco wełnisty (co jest wyraźnie widoczne u młodych egzemplarzy), koncentrycznie strefowany, długo i silnie podwinięty.

space

Trzon kremowy, ochrowy, często z różowym odcieniem, czasem z ciemniejszymi plamkami; 30-100 × 15-30 mm, równogruby, zwykle dość krótki; powierzchnia często dołkowana, poza tym gładki.

space

Sok mleczny obfity, biały, niezmienny, oddzielony od miąższu, na papierze, żółknący; w smaku paląco ostry.

zarodniki

Wysyp zarodników bladokremowy. Zarodniki szerokoelipsoidalne, z brodawkami połączonymi w niepełną siateczkę, 7.5-10 × 6-7.5 µm.

występowanie

Jest w czekliście. [105]
Pospolity. Owocniki wyrastają pojedynczo lub w grupach, pod brzozami, w lasach iglastych i mieszanych.

jadalne czy trujące? 🟡

Traktowany jak niejadalny lub jadalny. Tradycyjnie lokalnie jadany po odpowiedniej obróbce (wyługowanie substancji żywicznych przez kilkakrotne moczenie) i następnie np. kiszony lub gotowany z odlaniem wody. Nieodpowiednio przygotowany powoduje zaburzenia żołądkowo-jelitowe. [105][134]

uwagi

Lactarius deterrimus (mleczaj świerkowy)
Lactarius deterrimus (mleczaj świerkowy) · kapelusz; widoczne prześwitujące zzielenienie miąższu
Lactarius pubescens (mleczaj omszony)
Lactarius pubescens (mleczaj omszony)
Podobny, ale mniejszy i bledszej barwy kapelusza jest mleczaj omszony (Lactarius pubescens).

space

Rydze można jednak z łatwością i pewnie odróżnić po tym, że mają pomarańczowo zabarwiony sok mleczny.

wybrane okazy · selected collections

#8
06 08 28 - 2
/okolice Kościerzyny/

nomenklatura, etymologia ℹ️

poznanie znaczenia i pochodzenia nazwy ułatwia jej zapamiętanie
Lactarius torminosus (Schaeff.) Pers. [🔉 lak·tr·i·us *](pl) mleczaj wełnianka
lactrius, -a (lat., subst., n) — u Rzymian roślina wydzielająca sok mleczny; od lat. lac, -is (mleko); współcześnie nazwa rodzaju grzybów (mleczaj) których owocniki przy zranieniu wydzielą sok mleczny (zwykle białej barwy)
literatura · references
specyfikacja literatury jest widoczna na szerszym ekranie 🛈
  • publikacje w bazie Projektu Bibliografii Grzybów Wielkoowocnikowych Polski (z adnotowanym wykazem taksonów):

    Adamczyk (2011)[1272]Adamczyk (2011) Strukturalno-funkcjonalna charakterystyka zbiorowisk macromycetes w fitocenozach leśnych projektowanego Jurajskiego Parku Narodowego. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź. 154-166[1272], Brzeg & Lisiewska (2020)[1331]Brzeg & Lisiewska (2020) Grzyby makroskopijne kampusu Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza Morasko w Poznaniu.[1331], Chachuła (2018)[1365]Chachuła (2018) Grzyby wielkoowocnkowe Dłubniańskiego Parku Krajobrazowego - wstępne wyniki badań.[1365], Fiedorowicz (2009)[1441]Fiedorowicz (2009) The participation of macromycetes in selected forest communities of the Masurian Landscape Park (NE Poland).[1441], Fiedorowicz (2020)[1444]Fiedorowicz (2020) Grzyby wielkoowocnikowe Parku Krajobrazowego Wysoczyzny Elbląskiej. W: Szymczyk R. (red.). 35 lat Parku Krajobrazowego Wysoczyzny Elbląskiej. Monografia Przyrodnicza. Park Krajobrazowy Wysoczyzny Elbląskiej, Kwidzyn: 64-80[1444], Flisińska (2000)[1448]Flisińska (2000) Studies on the macromycetes of the Janów Forests Landscape Park (SE Poland).[1448], Flisińska (2000)[1450]Flisińska (2000) Uwagi o grzybach wielkoowocnikowych Chełmskiego Parku Krajobrazowego.[1450], Flisińska (2002)[1451]Flisińska (2002) Grzyby Poleskiego Parku Narodowego. W: Radwan S. (red.). Poleski Park Narodowy. Monografia przyrodnicza. Orpol. Lublin: 73-83[1451], Flisińska (2004)[1452]Flisińska (2004) Grzyby Lubelszczyzny. Wielkoowocnikowe podstawczaki (Basidiomycetes). 2. Lubelskie Towarzystwo Naukowe[1452], Friedrich (2020)[1466]Friedrich (2020) Grzyby wielkoowocnikowe Ogrodu Dendrologicznego w Przelewicach. Arboretum Przelewice, Wyd. Poligraf. [1466], Friedrich & Orzechowska (2002)[1468]Friedrich & Orzechowska (2002) Macromycetes w środowisku miejskim Szczecina.[1468], Gierczyk et al. (2009)[1482]Gierczyk et al. (2009) Grzyby wielkoowocnikowe Polskich Bieszczadów. Część I.[1482], Gierczyk et al. (2013)[1502]Gierczyk et al. (2013) XVIII Wystawa Grzybów Puszczy Białowieskiej.[1502], Gierczyk et al. (2015)[1491]Gierczyk et al. (2015) XX Jubileuszowa Wystawa Grzybów Puszczy Białowieskiej. Materiały do poznania mykobioty Puszczy Białowieskiej.[1491], Gierczyk et al. (2017)[1508]Gierczyk et al. (2017) XXII Wystawa Grzybów Puszczy Białowieskiej. Materiały do poznania mykobioty Puszczy Białowieskiej.[1508], Gierczyk et al. (2018)[1503]Gierczyk et al. (2018) Grzyby projektowanego Turnickiego Parku Narodowego i jego otuliny – wstępne wyniki badań.[1503], Gierczyk et al. (2018)[1509]Gierczyk et al. (2018) XXIII Wystawa Grzybów Puszczy Białowieskiej. Materiały do poznania mykobioty Puszczy Białowieskiej.[1509], Gierczyk et al. (2018)[1501]Gierczyk et al. (2018) Contribution to the knowledge of mycobiota of the Western Sudety Mountains and Western Sudety Foothills (SW Poland). Part 1.[1501], Gierczyk et al. (2019)[1495]Gierczyk et al. (2019) Macrofungi of the Bieszczady Mountains.[1495], Gierczyk et al. (2019)[1510]Gierczyk et al. (2019) XXIV Wystawa Grzybów Puszczy Białowieskiej. Materiały do poznania mykobioty Puszczy Białowieskiej.[1510], Gierczyk et al. (2020)[1497]Gierczyk et al. (2020) Contribution to the knowledge of mycobiota of the Wielkopolski National Park (W Poland), Part 2.[1497], Godzik (2019)[1962]Godzik (2019) Olkuski Okręg Rudny – obszar przemysłowy o niezwykłych walorach przyrodniczych.[1962], Halama (2015)[1546]Halama (2015) Grzyby makroskopijne (macromycetes).[1546], Halama & Panek (2000)[1558]Halama & Panek (2000) Macromycetes of various habitats of the nature reserve "Łężczok" near Racibórz (SW Poland).[1558], Hoffeins et al. (2017)[1589]Hoffeins et al. (2017) Checklist of Macromycetes (Fungi) from the Wyskok village in Masurian Lakeland, NE Poland.[1589], Jóźwiak i Wrzosek 2007/2008 (2007/2008)[1615]Jóźwiak i Wrzosek 2007/2008 (2007/2008) Grzyby wielkoowocnikowe zespołu przyrodniczo-krajobrazowego ?Leśny Park Miejski w Mieście-Ogrodzie Podkowie Leśnej?. Biuletyn Ligi Ochrony Przyrody Oddziału w Podkowie Leśnej 3: 27-40[1615], Kałucka (2009)[1626]Kałucka (2009) Macrofungi in the secondary succession on the abandoned farmland near the Białowieża old-growth forest.[1626], Karasiński et al. (2015)[1643]Karasiński et al. (2015) Grzyby wielkoowocnikowe Kampinoskiego Parku Narodowego.[1643], Komorowska (2000)[1668]Komorowska (2000) Materiały do poznania macromycetes Borów Tucholskich i przyległych terenów. W: Lisiewska M., Ławrynowicz M. (red.). Monitoring grzybów. PTB, Sekcja Mikologiczna. Poznań-Toruń: 81-96[1668], Kozłowska et al. (2015)[1704]Kozłowska et al. (2015) Fungi of the Roztocze region (Poland and Ukraine). Part I. A checklist of larger Basidiomycota.[1704], Kozłowska et al. (2019)[1706]Kozłowska et al. (2019) An annotated catalogue of the fungal biota of the Roztocze Upland. Richness, diversity and distribution.[1706], Kryza i Puciata (2009)[1726]Kryza i Puciata (2009) Grzyby (Fungi) i śluzowce (Myxomycetes) rezerwatu przyrody ? Kuźnik ?. W: Owsianny P.M. (red.). Rynna Jezior Kuźnickich i rezerwat przyrody Kuźnik - bioróżnorodność, funkcjonowanie, ochrona i edukacja. Muzeum Stanisława Staszica Piła. 77-93[1726], Kudławiec (2015)[1739]Kudławiec (2015) Materiały do bioty grzybów wielkoowocnikowych Macromycetes Nadleśnictwa Polanów. W: Dominik J. (red.). Szóste Dni Różnorodności Biologicznej w Leśnym Kompleksie Promocyjnym Lasy Środkowopomorskie. Polanów, Wyd. EKWITA, Słupsk: 13-35[1739], Kujawa (2008)[1751]Kujawa (2008) Badania nad różnorodnością gatunkową grzybów wielkoowocnikowych w krajobrazie rolniczym południowej Wielkopolski: wstępna charakterystyka macromycetes Parku Krajobrazowego im. gen. Dezyderego Chłapowskiego. W: Mułenko W. (red.) Mykologiczne badania terenowe. Przewodnik metodyczny. Wyd. Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej. Lublin: 68-75[1751], Kujawa (2009)[1752]Kujawa (2009) Macrofungi of wooded patches in the agricultural landscape. I. Species diversity.[1752], Kujawa et al. (2012)[1800]Kujawa et al. (2012) Preliminary studies of fungi in the Biebrza National Park (NE Poland). II. Macromycetes.[1800], Kujawa et al. (2013)[1796]Kujawa et al. (2013) XX wystawa grzybów w Tucholskim Parku Krajobrazowym.[1796], Kujawa et al. (2015)[1778]Kujawa et al. (2015) Preliminary studies of fungi in the Biebrza National Park. Park. Part IV. Macromycetes – new data and the synthesis.[1778], Kujawa et al. (2019)[1779]Kujawa et al. (2019) Grzyby Puszczy Knyszyńskiej.[1779], Kujawa et al. (2023)[3757]Kujawa et al. (2023) Wystawy grzybów w Białowieskim Parku Narodowym 1993-2023.[3757], Lisiewska & Malinger (2001)[1846]Lisiewska & Malinger (2001) Macromycetes w różnych postaciach grądu środkowoeuropejskiego na terenie uroczyska Marcelin w Poznaniu.[1846], Ławrynowicz (2000)[1858]Ławrynowicz (2000) Grzyby Borów Tucholskich. Macromycetes Parku Narodowego Bory Tucholskie.[1858], Ławrynowicz (2001)[1859]Ławrynowicz (2001) Grzyby południowo-wschodniej części Borów Tucholskich.[1859], Ławrynowicz & Szkodzik (2002)[1872]Ławrynowicz & Szkodzik (2002) Różnorodność macromycetes Rezerwatu "Kręgi Kamienne" w Odrach w Borach Tucholskich.[1872], Ławrynowicz et al. (2001)[1867]Ławrynowicz et al. (2001) Macromycetes of oak forests in the Łagiewnicki Forest (Central Poland) – monitoring studies.[1867], Ławrynowicz et al. (2002)[1863]Ławrynowicz et al. (2002) Macrofungi of Aceri-Tilietum and Tilio-Carpinetum in the "Dolina Rzeki Brdy” nature reserve in the Bory Tucholskie (NW Poland).[1863], Ławrynowicz et al. (2009)[1868]Ławrynowicz et al. (2009) Grzyby.[1868], Ławrynowicz et al. (2009)[1874]Ławrynowicz et al. (2009) Grzyby projektowanego rezerwatu "Gąszczyk" na Wyżynie Częstochowskiej.[1874], Ławrynowicz i in. (2002a)[1864]Ławrynowicz i in. (2002a) Obserwacje mikologiczne w rezerwacie ? Dolina rzeki Brdy ? w Borach Tucholskich. W: Ławrynowicz M., Rózga B. (red.) Tucholski Park Krajobrazowy 1985-2000 stan poznania. Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź: 384-405[1864], Ławrynowicz i in. (2004)[1866]Ławrynowicz i in. (2004) Grzyby Borów Tucholskich. W: Krasicka-Korczyńska E., Korczyński M. (red.). Wycieczki geobotaniczne Region kujawsko-pomorski. Oddział PTB w Bydgoszczy, Oddział PTB w Toruniu: 23-32.[1866], Łuszczyński (2000c)[1885]Łuszczyński (2000c) Udział macromycetes w wybranych zbiorowiskach leśnych rezerwatu torfowiskowego Białe Ługi w Górach Świętokrzyskich. W: W: Lisiewska M., Ławrynowicz M. (red.). Monitoring grzybów. PTB, Sekcja Mikologiczna. Poznań-Toruń: 53-72[1885], Łuszczyński (2001)[1886]Łuszczyński (2001) Grzyby Macromycetes rezerwatu torfowiskowego Białe Ługi.[1886], Łuszczyński (2007)[1896]Łuszczyński (2007) Diversity of Basidiomycetes in various ecosystems of the Góry Świętokrzyskie Mts.[1896], Łuszczyński (2008)[1898]Łuszczyński (2008) Basidiomycetes of the Góry Świętokrzyskie Mts. A checklist.[1898], Łuszczyński (2012)[1902]Łuszczyński (2012) Grzyby wielkoowocnikowe.[1902], Mleczko (2004)[1954]Mleczko (2004) Mycorrhizal and saprobic macrofungi of two zinc wasters in Southern Poland.[1954], Mleczko & Beszczyńska (2015)[1961]Mleczko & Beszczyńska (2015) Macroscopic fungi of pine forests in the Olkusz Ore-bearing Region.[1961], Narkiewicz (2011)[1997]Narkiewicz (2011) Sprawozdanie z XXI wystawy świeżych grzybów w Jeleniej Górze.[1997], Piskorski (2021)[2104]Piskorski (2021) Świat grzybów w Bolimowskim Parku Krajobrazowym.[2104], Radwańska-Paryska & Paryski (1973)[3808]Radwańska-Paryska & Paryski (1973) Encyklopedia tatrzańska.[3808], Salamaga & Slusarczyk (2014)[2188]Salamaga & Slusarczyk (2014) Diversity of macromycetes in the Białaczów nature reserve (Central Poland).[2188], Sumorok et al. (2008)[2283]Sumorok et al. (2008) Distribution of ectomycorrhizal fungi in periodically inundated plant communities on the Pilica River floodplain.[2283], Sumorok et al. (2013)[2284]Sumorok et al. (2013) XIX Wystawa grzybów w Tucholskim Parku Krajobrazowym.[2284], Szczepkowski et al. (2008)[2347]Szczepkowski et al. (2008) Grzyby zgromadzone na XIV Wystawie Grzybów Puszczy Białowieskiej.[2347], Ślusarczyk (2005)[2386]Ślusarczyk (2005) Grzyby.[2386], Ślusarczyk (2019)[2393]Ślusarczyk (2019) Grzyby wielkoowocnikowe Gryżyńskiego Parku Krajobrazowego.[2393], Trocha et al. (2012)[2415]Trocha et al. (2012) Ectomycorrhizal fungal communities of native and non-native Pinus and Quercus species in a common garden of 35-year-old trees.[2415], Wilga (2000)[2432]Wilga (2000) Makrogrzyby (Macromycetes) doliny Samborowo w Lasach Oliwskich (Trójmiejski Park Krajobrazowy).[2432], Wilga (2001a)[2434]Wilga (2001a) Przyczynek do poznania grzybów wielkoowocnikowych (macromycetes) w dawnej Puszczy Sztumskiej (województwo pomorskie). Acta Bot. Cassubica 2: 143-147[2434], Wilga (2004)[2441]Wilga (2004) Grzyby wielkoowcnikowe (macromycetes) Doliny Zielonej (Lasy Oliwskie).[2441], Wilga (2004)[2442]Wilga (2004) Zasłonak fioletowy Cortinarius violaceus (Fr.) Fr. w rejonie jeziora Borówno Wielkie na Pomorzu Gdańskim.[2442], Wilga & Ciechanowski (2007)[2470]Wilga & Ciechanowski (2007) Ostoja grzybów wielkoowocnikowych i śluzowców w Lasach Oliwskich (Trójmiejski Park Krajobrazowy).[2470], Wilga & Wantoch-Rekowski (2019)[2488]Wilga & Wantoch-Rekowski (2019) Grzyby wielkoowocnikowe Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego.[2488], Wojewoda et al. (2016)[2542]Wojewoda et al. (2016) Grzyby makroskopijne Gorców (Karpaty Zachodnie).[2542], Zieliński et al. (2006)[2567]Zieliński et al. (2006) Wapiennik w Inwałdzie. Ścieżka przyrodnicza.[2567]

ta strona być może używa ciasteczek (cookies), korzystając z niej akceptujesz ich użycie — więcej informacji