Tx: 2112
grzyby.pl

Trichaster melanocephalus Czern.

włosogwiazd czarnogłowy, gwiazdosz czarnogłowy
Geastrum melanocephalum (Czern.) V.J. Staněk
autorzy i statusy taksonu są widoczne na szerszym ekranie 🛈
Trichaster melanocephalus (włosogwiazd czarnogłowy)
owocniki
Trichaster melanocephalus (włosogwiazd czarnogłowy)
owocnik w stadium "jaja"
Trichaster melanocephalus (włosogwiazd czarnogłowy)
Trichaster melanocephalus (włosogwiazd czarnogłowy)
Trichaster melanocephalus (włosogwiazd czarnogłowy)
Trichaster melanocephalus (włosogwiazd czarnogłowy)
Trichaster melanocephalus (włosogwiazd czarnogłowy)
Trichaster melanocephalus (włosogwiazd czarnogłowy)
Trichaster melanocephalus (włosogwiazd czarnogłowy)

cechy makroskopowe

Niedojrzałe owocniki zagłębione w ziemi, wystające z niej górną częścią, kulistawe, średnicy 15-40-70 mm, w miarę rozwoju o coraz bardziej wypuczającym się szczycie, pokrojem wtedy przypominają cebulę lub gruszkę. Barwa okrywy zewnętrznej od jasnobrązowej do szarobrązowej lub orzechowej.

space

Osłona wewnętrzna (endoperydium) jest przyrośnięte do egzoperydium. Stąd podczas otwierania owocnika endoperydium ulega rozdarciu i odsłania kulistawe skupienie gleby, średnicy 10-60 mm, barwy czarnobrązowej, ciemnobrązowej, siedzące. To skupienie jest początkowo zwarte, jednak szybko wysycha i pęka poprzecznymi szczelinami i stopniowo uwalnia zarodniki. Ma postać mniej lub bardziej włochatej główki, ostatecznie pozostaje włóknista część gleby - włośnia wraz z kolumellą. Kolumella gruba, u podstawy 5-10 mm średnicy.

cechy mikroskopowe

Zarodniki brązowe, kuliste, 4.5-5.8 µm średnicy, z krótkimi, tępymi kolcami, do 18 na obwodzie.

space

występowanie

Jest w czekliście. [105]
Gatunek spotykany bardzo rzadko. Występuje częściej w północnej i środkowej części Europy. Owocniki wyrastają na suchych lub umiarkowanie wilgotnych, ciepłych stanowiskach, pod drzewami liściastymim rzadziej poza zadrzewieniami.

space

Czerwona Lista[125] — E–wymierający - krytycznie zagrożony

wybrane okazy · selected collections

#14
bioadi.081110-1
leg. Adrian Szymkiewicz
/Poznań/
#2
bioadi.081021-1
leg. Adrian Szymkiewicz
/Poznań/
#2
bioadi.081019-1
leg. Adrian Szymkiewicz
/Poznań/
#2
bioadi.081012-1
leg. Adrian Szymkiewicz
/Poznań/
#5
bioadi.081002-1
leg. Adrian Szymkiewicz
/Poznań/
#6
bioadi.080925-1
leg. Adrian Szymkiewicz
/Poznań/
#5
bioadi.080919-1
leg. Adrian Szymkiewicz
/Poznań/
#3
bioadi.080908-1
leg. Adrian Szymkiewicz
/Poznań/
#4
bioadi.070805-1
leg. Adrian Szymkiewicz
/Poznań/
#3
bioadi.070310-1
leg. Adrian Szymkiewicz
/Poznań/
literatura · references
specyfikacja literatury jest widoczna na szerszym ekranie 🛈

w rejestrze grzybów chronionych i zagrożonych GRej

zapisy w GRej wg stanu na 28.02.2024 21:35 1 znaleziska Trichaster melanocephalus (włosogwiazd czarnogłowy) na terenie Polski

ID na żółtym tle to oznaczenie zweryfikowane przez kustosza GRej, pozostałe oczekują na weryfikację.

Fotografie oznaczone [z wątku] są automatycznie pobrane z wątku bio-forum.pl wskazanego we wpisie; aby upewnić się które odnoszą się do wpisu, należy zajrzeć do wątku.

AB83 301535 AC26 148569 AC37 195942 AC67 303651 BB66 41223 BC83 319813 BC98 65654 125627 125628 164112 CC15 303753 CC27 165692 191550 271608 297825 CC74 208950 CC85 299244 DA81 352133

ID 41 223 oznaczenie: Trichaster melanocephalus; lokalizacja: Śmiadowo, woj. zachodniopomorskie, BB66; data zbioru: 24 sie 2006; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: Las liściasty., na ziemi, w grupie kilku osobników; leg. Bogusław Cenian, det. Anna Kujawa; eksykat: Tak, w Stacji ZBŚRiL PAN, 1/BM/30.08.06; uwagi: Na skraju lasu i pola ornego w pobliżu wysadzonego schronu bojowego Wału Pomorskiego. Teren silnie zaśmiecony. fot.52349 [notatka: tak] [fotografie: tak]; publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2007. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych. Część II. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2006. Przegląd Przyrodniczy 18(3-4): 3-70;

52349

ID 65 654 oznaczenie: Trichaster melanocephalus; lokalizacja: Poznań, Fort 5a, BC98; data zbioru: 6 lut 2007; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: Ruderalne, drzewa i krzewy liściaste (klon, lipa, bez), Na ziemi, Grupa ok. 50 egzemplarzy na dużym terenie; leg. Adrian Szymkiewicz, det. Anna Kujawa; eksykat: TAK, w Stacji ZBŚRiL PAN, 4/AS/25.05.07; uwagi: fot.94705 [notatka: tak] [fotografie: tak]; publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2010. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część. III. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2007. Przegląd Przyrodniczy 21(1): 8-53;

94705

ID 125 627 oznaczenie: Trichaster melanocephalus; lokalizacja: Poznań, Fort 5a, BC98; data zbioru: 5 wrz 2007; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: Ruderalne, drzewa i krzewy liściaste (klon, głóg, bez), Na ziemi, Grupa ok 20 owocników na dość małym terenie; leg. det. Adrian Szymkiewicz; eksykat: nie; uwagi: Stanowisko było już zgłaszane ID: 65654!, teraz zgłoszenie dotyczy wystąpienia świeżych owocników.; fot.227660 [notatka: tak] [fotografie: tak]; publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2011a. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część V. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2009. Przegląd Przyrodniczy 22(4): 16-68;

227660

ID 125 628 oznaczenie: Trichaster melanocephalus; lokalizacja: Poznań, Fort 5a, BC98; data zbioru: 25 wrz 2008; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: Ruderalne, drzewa i krzewy liściaste (klon, głóg, bez), Na ziemi, Grupa ok 17 owocników; leg. det. Adrian Szymkiewicz; uwagi: Owocniki z roku 2008. Powtórne zgłoszenie stanowiska z ID: 65654; fot.227665; www.bio-forum.pl [Snowarski: zbiór fotografii na różny temat] /2/207101.html [notatka: tak] [fotografie: tak]; publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2011a. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część V. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2009. Przegląd Przyrodniczy 22(4): 16-68;

227665

ID 148 569 oznaczenie: Trichaster melanocephalus; lokalizacja: Ogród botaniczny/dendrologiczny w Przelewicach, AC26; data zbioru: 23 cze 2009; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: Część parku z nasadzeniami głównie liściastymi - stare lipy, jesiony, jaśmin., Na ziemi (gleba próchnicza, bogata w szczątki organiczne)., Duże stanowisko, ponad 20 owocników na ok. 10 m kw.; leg. Paula Probucka, det. Adrian Szymkiewicz; eksykat: Tak, prześlę do kustosza bazy; uwagi: fot.282876 fot.282877; Przedstawiony w wątku na bio-forum: [bf:249592] [notatka: nie] [fotografie: tak]; związane wątki bio-forum.pl: 249592 ;

ID 164 112 oznaczenie: Trichaster melanocephalus; lokalizacja: Poznań, Fort 5a, BC98; data zbioru: 1 maj 2010; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: Ruderalne, drzewa i krzewy liściaste, Na ziemi, 3 owocniki; leg. det. Adrian Szymkiewicz; eksykat: Tak, u znalazcy; uwagi: fot.334005 fot.334006 fot.334007; Jest to drugie stanowisko Gwiazdosza czarnogłowego na Forcie 5a [notatka: tak] [fotografie: tak];

334005
334006
334007

ID 165 692 oznaczenie: Geastrum melanocephalum; lokalizacja: Rezerwat Las Mariański, pow. bydgoski, woj. kujawsko-pomorskie, CC27; data zbioru wadliwa: 28.07.2009 i 08.05.2010; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: las grądowy, na ziemi, 2 owocniki ( 08.05.2010), 1 owocnik (28.07.2009); leg. Bogdan Rudzionek, Barbara Waldon, det. Anna Kujawa; eksykat: nie; uwagi: fot.340375 fot.340376 fot.340377 fot.340378 [notatka: nie] [fotografie: tak]; publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2012. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część VI. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2010. Przegląd Przyrodniczy 23(2): 3-59;

340375
340376
340377
340378

ID 191 550 oznaczenie: Geastrum melanocephalum; • potwierdzenie ID165 692; lokalizacja: Las Mariański, pow. bydgoski, woj. kujawsko-pomorskie, CC27; data zbioru: 18 wrz 2011; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: las grądowy, na ziemi, co najmniej 8 owocników; leg. Bogdan Rudzionek ,Barbara Waldon, det. Anna Kujawa; eksykat: nie; uwagi: fot.445401 fot.445402 fot.445403 fot.445404 fot.445405 fot.445406 fot.445407 [notatka: nie] [fotografie: tak]; publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2013. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część VII. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2011. Przegląd Przyrodniczy 24(2): 3-44;

445401
445402
445403
445404
445405
445406
445407

ID 195 942 oznaczenie: Geastrum melanocephalum; lokalizacja: ok. 4 km na SW od centrum Barlinka, pow. myśliborski, woj. zachodniopomorskie, AC37; data zbioru: 31 gru 2011; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: łęg olszowo-jesionowy, na ziemi, pod jesionem, pojedynczo; leg. Kamil Kędra, det. Grażyna Domian; eksykat: gat. chroniony; uwagi: link do wątku na forum:; [bf:465451]; obszar jest potrójnie chroniony:; 1! Barlinecko-Gorzowski Park Krajobrazowy; 2! OSO Natura 2000 "Puszcza Barlinecka" PLB080001; 3! SOO Natura 2000 "Ostoja Barlinecka" PLH080071; fot.467132 fot.467133 [notatka: tak] [fotografie: tak]; publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2013a. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część VIII. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2012. Przegląd Przyrodniczy 24(4): 10-41; związane wątki bio-forum.pl: 465451 ;

ID 208 950 oznaczenie: Geastrum melanocephalum; lokalizacja: Gościeszynek, 1,7 km SW, na północnym brzegu jeziora Sykule Duże, pow. żniński, woj. kujawsko-pomorskie, CC74; data zbioru: 11 paź 2012; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: las nieopodal podmokłego brzegu jeziora, świerk, topola, buk, dzika jabłoń, w okolicy także brzoza, olsza, dąb, na ziemi, około 20 owocników w różnym wieku; leg. det. Barbara Kudławiec; eksykat: nie, gatunek chroniony; uwagi: nadleśnictwo Gołąbki, leśnictwo Długi Bród; siedlisko; fot.536707 fot.536708; owocniki; fot.536709 fot.536710 fot.536711; w tym samym siedlisku rósł także gwiazdosz frędzelkowany ID 208953! [notatka: nagranie + mapka] [fotografie: tak]; publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2013a. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część VIII. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2012. Przegląd Przyrodniczy 24(4): 10-41;

536707
536708
536709
536710
536711

ID 271 608 oznaczenie: Geastrum melanocephalum; • potwierdzenie ID165 692; lokalizacja: Rezerwat Las Mariański, pow. bydgoski, woj. kujawsko-pomorskie, CC27; data zbioru: 15 wrz 2014; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: las grądowy, na ziemi, 6 owocników; leg. Barbara Waldon-Rudzionek, Bogdan Rudzionek, det. Bogdan Rudzionek; eksykat: nie; uwagi: fot.802786 [notatka: nie] [fotografie: tak];

802786

ID 297 825 oznaczenie: Geastrum melanocephalum; • potwierdzenie ID165 692; lokalizacja: Rezerwat Las Mariański, pow. bydgoski, woj. kujawsko-pomorskie, CC27; data zbioru: 23 paź 2016; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: las grądowy, na ziemi, 15 owocników; leg. Bogdan Rudzionek, Barbara Waldon-Rudzionek, det. Bogdan Rudzionek; eksykat: nie; uwagi: fot.910973 fot.910974 fot.910975 fot.910976 [notatka: nie] [fotografie: tak];

910973
910974
910975
910976

ID 299 244 oznaczenie: Geastrum melanocephalum; lokalizacja: wieś Wydartowo (gmina Trzemeszno), pow. gnieźnieński, woj. wielkopolskie, CC85; data zbioru: 5 maj 2013; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: opuszczony cmentarz poniemiecki, robinia akacjowa, wiąz(?), bez lilak, bez czarny, bluszcz, na ziemi, jeden owocnik dość dobrze zachowany, a kilka to pozostałości z wcześniejszych lat; leg. det. Barbara Kudławiec; eksykat: nie (gatunek chroniony); uwagi: siedlisko; fot.917794; owocnik; fot.917795 fot.917796 [notatka: nie] [fotografie: tak];

917794
917795
917796

ID 301 535 oznaczenie: Geastrum melanocephalum; lokalizacja: Cmentarz-Lapidarium przy ul. Konińskiej w Szczecinie Podjuchach, pow. Szczecin, woj. zachodniopomorskie, AB83; data zbioru: 27 cze 2017; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: zadrzewienie pocmentarne (Db, Js, Lp, Jw, Bk i inne), na ziemi, w grupie - kilkanaście owocników; leg. det. Grazyna Domian; eksykat: tak - zostanie przesłany do Kustosza; uwagi: fot.928418 fot.928419 fot.928420 fot.928421 fot.928422 fot.928423 [notatka: tak] [fotografie: tak];

928418
928419
928420
928421
928422
928423

ID 303 651 oznaczenie: Geastrum melanocephalum; lokalizacja: Gorzów Wielkopolski, Park Słowiański, pow. gorzowski, woj. lubuskie, AC67; data zbioru: 12 sie 2017; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: Park Słowiański, wąwóz w parku leśnym z wielogatunkowym drzewostanem mieszanym (m. in. sosna, robinia, wiąz, grab, buk, brzoza), na glebie, 2 skupienia po kilkanaście osobników, odległe od siebie o 80 m (16, 12 osobników):; leg. det. Michał Smoczyk; eksykat: BGF0001771; uwagi: Obie subpopulacje 1: N52 44' 45,1'' E15 12' 52,6'', 2: N52 44' 43,9'' E15 12' 56,5''! w wąwozach erozyjnych w północnej części Parku Słowiańskiego, większość dojrzałych rozsypujących zarodniki, kilka w fazie zamkniętej jajo!, razem z innym gatunkiem gwiazdosza Geastrum triplex ID: 303686, det. B. Gierczyk!.; fot.938339 fot.938340 fot.938341 [notatka: nie] [fotografie: tak];

938339
938340
938341

ID 303 753 oznaczenie: Geastrum melanocephalum; lokalizacja: Mochle, pow. bydgoski, woj. kujawsko-pomorskie, CC15; data zbioru: 6 sie 2017; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: Zadrzewiona skarpa pomiędzy polem uprawnym i okresowo zalewaną łąką., Na ziemi w pobliżu: jesion, olcha, czeremcha, bez czarny, klon i inne., 3 owocniki.; leg. det. Przemysław Drzewiecki; eksykat: Tak - zostanie przesłany kustosz Annie Kujawa; uwagi: fot.938836 [notatka: nie] [fotografie: tak];

938836

ID 319 813 oznaczenie: Geastrum melanocephalum; lokalizacja: Kwilcz, północno-wschodni brzeg Jeziora Kwileckiego, około 250m na południowy-wschód od zastawki podpiętrzającej jezioro, pow. Międzychodzki, woj. Wielkopolskie, BC83; data zbioru: 31 sie 2016; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: prześwietlony las liściasty na skarpie (jesion, grab, leszczyna, trzmielina, czeremcha, jeżyna), na ziemi, pod jesionem i kępą sadźca konopiastego, pięć owocników; leg. det. Karolina Ferenc; eksykat: nie; uwagi: Obszar objęty ochroną: Sierakowski Park Krajobrazowy, SOO Ostoja Międzychodzko-Sierakowska ?!, OSO Puszcza Notecka.; 03.04.2011 r. około 100m na północny-zachód od obecnego stanowiska po raz pierwszy znaleziono stare owocniki.; Fotografie:; 31.08.2016 r. - jeden nieotwarty owocnik owocnik nr 1!; fot.1036042; 18.10.2018 r. - znaleziono kolejne owocniki otwarty nr 1, nr 2 i 3!; fot.1036043 fot.1036044 fot.1036045 fot.1036046; nr 4 i 5 - uszkodzone!; fot.1036047 fot.1036048 fot.1036049 fot.1036050 [notatka: tak] [fotografie: tak];

1036042
1036043
1036044
1036045
1036046
1036047
1036048
1036049
1036050

ID 352 133 oznaczenie: Geastrum melanocephalum; lokalizacja: Gdańsk-Stogi, 300m E od parkingu Stogi Plaża, przy ul. Wydmy, pow. m. Gdańsk, woj. pomorskie [54°22'19.4"N 18°44'02.6"E], DA81; data zbioru: 5 lis 2021; sielisko, podłoże, sposób wzrostu: liściaste zalesienie i krzewy między nadmorskim lasem sosnowym a drogą. W pobliżu lipy, piaszczyste podłoże, na ziemi, 1 owocnik; leg. Stanisław Kosiński, det. Jacek Nowicki; eksykat: Tak, zostanie wysłany do kustosza; uwagi: GPS:; Wątek: [bf:1286216] [notatka: nie] [fotografie: w wątku na forum]; związane wątki bio-forum.pl: 1286216 ;

ta strona być może używa ciasteczek (cookies), korzystając z niej akceptujesz ich użycie — więcej informacji