Tx: 2580
grzyby.pl

Claviceps purpurea (Fr.) Tul.

buławinka czerwona, sporysz
autorzy i statusy taksonu są widoczne na szerszym ekranie 🛈
Claviceps purpurea (buławinka czerwona)
Claviceps purpurea (buławinka czerwona)
Claviceps purpurea (buławinka czerwona)
Claviceps purpurea (buławinka czerwona)
skleroty w kłosach żyta
Claviceps purpurea (buławinka czerwona)
sklerota w kłosie żyta
Claviceps purpurea (buławinka czerwona)

cechy makroskopowe

Podkładka zbudowana z płonnego trzonka i główki zawierającej otocznie; trzonek wydłużony i cienki, 5-15 × 1-1.5 mm, równogruby, powyginany, gładki, czerwonawobrązowy; główka zaokrąglona lub spłaszczona, 1.5-3 mm szerokości, ochrowa do pomarańczowożółtej, drobno czarno punktowana przez otwory (ostiole) otoczni (perithecia), wokól podstawy trzonu biała grzybnia na czarnej sklerocie; wielkość skleroty zależy od gatunku trawy która była żywicielem grzyba.

cechy mikroskopowe

Zarodniki nitkowate, gładkie, hialinowe, 100-120 × 1 µm, dojrzałe są wielkokrotnie podzielone i rozpadają się na zarodniki wtórne.

space

Parafiz brak.

jadalne czy trujące?

Groźny pasożyt zbóż, tworzący z ziarniaków skleroty zwane sporyszem. Obecnie prawie nie występuje na zbożach dzięki programom ochrony roślin i czyszczeniu materiału siewnego. Niegdyś domieszka trujących sklerot w zbożu i dalej w mące była przyczyną masowych zatruć - choroba św. Wita. Toskyna powodowała przykurcze mięśni, chroniczne podtruwanie prowadziło, z powodu niedokrwienia, do martwicy tkanek, w szczególności kończyn.

występowanie

Owocniki wyrastają wiosną ze skleroty uformowanej z ziarniaka trawy porażonej w uprzednim roku i po opadnięciu z kłosa, leżącej na ziemi. Popolita, obecnie głównie na dzikich trawach, ale przeoczana.

wybrane okazy · selected collections

#5
05 09 14 - 14
/Puszcza Białowieska, okolice rez. Głęboki Kąt/
#6
05 09 28 - 1
/Czechy, Trebonsko, PR Borkovicka Blata/
literatura · references
specyfikacja literatury jest widoczna na szerszym ekranie 🛈
  • publikacje w bazie Projektu Bibliografii Grzybów Wielkoowocnikowych Polski (z adnotowanym wykazem taksonów):

    Chlebicki (2005)[1391]Chlebicki (2005) Some ascomycete fungi from primeval forests of north-eastern Poland.[1391], Fiedorowicz (2009a)[1442]Fiedorowicz (2009a) Monitoring grzybów wielkoowocnikowych na terenie m. Olsztyna. W: Garbacz J.K. (red.). Diagnozowanie stanu środowiska. Metody badawcze - prognozy. Tom III. Prace Komisji Ekologii i Ochrony Środowiska Bydgoskiego Towarzystwa Naukowego. Bydgoszcz: 79-85[1442], Fiedorowicz i in. (2000)[1446]Fiedorowicz i in. (2000) Gatunki grzybów monitorowanych w Mazurskim Parku Krajobrazowym. W: Lisiewska M., Ławrynowicz M. (red.). Monitoring grzybów. PTB, Sekcja Mikologiczna. Poznań-Toruń: 73-79[1446], Gierczyk et al. (2009)[1482]Gierczyk et al. (2009) Grzyby wielkoowocnikowe Polskich Bieszczadów. Część I.[1482], Gierczyk et al. (2019)[1495]Gierczyk et al. (2019) Macrofungi of the Bieszczady Mountains.[1495], Hoffeins et al. (2017)[1589]Hoffeins et al. (2017) Checklist of Macromycetes (Fungi) from the Wyskok village in Masurian Lakeland, NE Poland.[1589], Kozłowska et al. (2015)[1705]Kozłowska et al. (2015) Fungi of the Roztocze region (Poland and Ukraine). Part II. A checklist of microfungi and larger Ascomycota.[1705], Kozłowska et al. (2019)[1706]Kozłowska et al. (2019) An annotated catalogue of the fungal biota of the Roztocze Upland. Richness, diversity and distribution.[1706], Kozłowska et al. (2019)[1707]Kozłowska et al. (2019) Checklist of microfungi and larger ascomycetes of Białowieża Forest.[1707], Kujawa et al. (2016)[1798]Kujawa et al. (2016) Grzyby wielkoowocnikowe w Bieszczadzkim Parku Narodowym.[1798], Nita & Bujakiewicz (2007)[2012]Nita & Bujakiewicz (2007) Łęgi i olsy ostoją rzadkich i zagrożonych grzybów wielkoowocnikowych.[2012], Wilga (2001a)[2434]Wilga (2001a) Przyczynek do poznania grzybów wielkoowocnikowych (macromycetes) w dawnej Puszczy Sztumskiej (województwo pomorskie). Acta Bot. Cassubica 2: 143-147[2434]

ta strona być może używa ciasteczek (cookies), korzystając z niej akceptujesz ich użycie — więcej informacji