Tx: 327
grzyby.pl

Amanita excelsa (Fr.) Bertill. [🔉 a·ma·ni·ta *]

muchomor twardawy
Amanita ampla Pers. [🔉 a·ma·ni·ta *] · Amanita spissa (Fr.) Bertill. var. excelsa (Fr.) Dörfelt & I.L. Roth [🔉 a·ma·ni·ta *]
autorzy i statusy taksonu są widoczne na szerszym ekranie 🛈
Amanita excelsa (muchomor twardawy)
Amanita excelsa (muchomor twardawy)
Amanita excelsa (muchomor twardawy)
pokrój
Amanita excelsa (muchomor twardawy)
Amanita excelsa (muchomor twardawy)
pokrój

owocnik

Amanita excelsa (muchomor twardawy)
Amanita excelsa (muchomor twardawy)
podstawa trzonu
Amanita excelsa (muchomor twardawy)
Kapelusz szary, szarooliwkowy, szarobrązowy; 50-100(150) mm średnicy, młody półkulisty, potem rozpostary do płaskiego; powierzchnia początkowo cała pokryta jasnoszarą osłoną, potem pęka i łatki układają się mniej lub bardziej regularnie i koncentrycznie, łatki łatwo odpadają i mogą być zmyte przez deszcz; brzeg kapelusza gładki lub jedynie słabo prążkowany, długo podwinięty.

space

Trzon biały, z wiekiem szarobrązowy; 60-120(150) x 20-30, z bulwiasto rozszerzoną podstawą do 40 mm średnicy, bulwka bez wyraźnej pochwy, w górze z kilkoma ciemniejszymi łuseczkowatymi strefami pierścieniowymi, korzeniasto zwężająca się ku dołowi, twarda, mięsista; pierścień błoniasty, trwały, zwisający, biały do szarawego, górna powierzchnia pierścienia silnie prążkowana - są to odciśnięte w pierścieniu, w początkowym okresie rozwoju owocnika, ostrza blaszek.

space

space

zarodniki

Wysyp zarodników biały. Zarodniki szerokoelipsoidalne, gładkie, przejrzyste, amyloidalne, 8-11 x 6-8.5 µm.
Spore print white. Spores broadly ellipsoid, smooth, translucent, amyloid, 8-11 x 6-8.5 µm.

występowanie

Jest w czekliście. [105]
Częsty, zwłaszcza na pogórzu. Owocniki wyrastają od lata do jesieni, pojedynczo lub w grupach, w lasach iglastych, w świerczynach, rzadziej w liściastych.

space

jadalne czy trujące? 🟢

Dobry grzyb jadalny o zwartym miąższu. U nas praktycznie nie zbierany, może i dobrze z racji podobieństwa do trującego muchomora plamistego (Amanita pantherina). Np. w Czechach tradycyjnie zbierany, nazywany z racji barwy 'sedivka'.

space

Amanita pantherina (muchomor plamisty)
Amanita pantherina (muchomor plamisty)
Niebezpieczne są pomyłki z trującym muchomorem plamistym (Amanita pantherina), ten nie ma prążkowanej górnej powierzchni pierścienia, bulwiaste zgrubienie podstawy trzonu jest od spodu zaokrąglone (a nie korzeniaste), brzeg kapelusza (za wyjątkiem rosnącej pod świerkami w górach odmiany muchomor jodłowy (Amanita pantherina f. abietinum)) jest prążkowany.
Podobny jadalny muchomor czerwieniejący (Amanita rubescens) ma czerwieniejący w miejscach uszkodzeń miąższ i blaszki, ta zmiana barwy zachodzi też z wiekiem, szczególnie jest to widoczne w podstawie trzonu i w miąższu wokół kanałów wygryzionych przez larwy owadów.

space

space

wybrane okazy · selected collections

#4
12 10 06 - 1
leg. Marek Snowarski
/Strzelin, ok. Dębniki/
#3
02 07 07 - 1
leg. Marek Snowarski
/Trutnov, Czechy/
#2
06 09 18 - 8
/okolice Rogowa/
#34
05 08 20 - 7
/okolice Wrocławia/
#4
02 08 17 - 2
leg. Marek Snowarski
/Trutnov, Czechy/
#9
04 07 16 - 6
/Wrocław, Las Ratyński/

nomenklatura, etymologia ℹ️

poznanie znaczenia i pochodzenia nazwy ułatwia jej zapamiętanie
Amanita excelsa (Fr.) Bertill. [🔉 a·ma·ni·ta *]Amanita spissa (Fr.) Bertill. var. excelsa (Fr.) Dörfelt & I.L. Roth [🔉 a·ma·ni·ta *] · Amanita ampla Pers. [🔉 a·ma·ni·ta *](pl) muchomor twardawy
Amanita (gr., subst., f) — nazwa rodzaju grzybów muchomor (Amanita) od greckiego amanitai - dla bliżej nieokreślonych grzybów jadalnych
literatura · references
specyfikacja literatury jest widoczna na szerszym ekranie 🛈
ta strona być może używa ciasteczek (cookies), korzystając z niej akceptujesz ich użycie — więcej informacji